Een kruiswoordraadsel of kruiswoordpuzzel is een puzzelsoort, waarbij er aan de hand van omschrijvingen antwoorden worden gegeven in een diagram. De omschrijvingen zijn genummerd en de antwoorden worden dan bij de juiste nummers opgeschreven. Het diagram bestaat vaak uit een patroon van vakjes.

Het ontstaan van de kruiswoordpuzzel

Over het ontstaan van deze populaire puzzel is niet veel bekend. Wel verschijnen er vanaf het eind van de 19e eeuw her en der puzzels die beginnen te lijken op de hedendaagse kruiswoordpuzzel. De eerste echte kruiswoordpuzzel, zoals wij die kennen, wordt gecreëerd door de Engelsman Arthur Wynne in 1913. Hij noemde zijn creatie ‘word-cross’, wat later veranderde in ‘crossword’.

Varianten van de kruiswoordpuzzel

Tegenwoordig zijn er verschillende varianten op de kruiswoordpuzzel. Zo heb je de cryptogram, waarbij men de oplossingen aan de hand van cryptische omschrijvingen moet zien te vinden. Verder heb je de Zweedse puzzels. Bij dit variant zijn de omschrijvingen al in het diagram met een pijltje in de richting waar het antwoord geschreven moet worden. Een andere bekend variant is de doorloper. Hier zijn er geen zwarte vakken, zoals bij de originele kruiswoordpuzzel, maar moeten de woorden in een regel of kolom achter elkaar worden ingevuld. De omschrijvingen worden ook zodanig gegeven, zonder aan te geven uit hoeveel letters het antwoord moet bestaan.

Tot stot

Zoals bij de meeste puzzels, word er bij kruiswoordpuzzels ook gewerkt met een bepaalde graad. In de meeste kruiswoordpuzzelboeken wordt de graad aangegeven met sterren of stippen. Nul sterren of stippen zijn de gemakkelijkste en zeven of acht de moeilijkste.